Jak chronić dziecko w upały

Gdy temperatura powietrza przekracza 30°C, a dodatkowo mamy do czynienia z dużą wilgotnością i bezwietrznością, upał staje się nie tylko trudny do zniesienia, ale również niebezpieczny dla zdrowia. Takie warunki atmosferyczne są szczególnie niekorzystne dla najmłodszych – niemowląt oraz dzieci. W jaki sposób chronić nasze pociechy przed upałami? O prewencji i dobrych praktykach w trakcie panowania wysokich temperatur, w dzisiejszym artykule.

Jak upał wpływa na organizm dziecka

Gdy temperatura powietrza przekracza 30 stopni, organizm człowieka zaczyna mieć problem z utrzymaniem optymalnej temperatury ciała. To zagadnienie dotyczy szczególnie niemowląt i dzieci do 4 roku życia, ponieważ to właśnie u tych maluchów nie ma jeszcze dostatecznie rozwiniętego ośrodka termoregulacji. Upały zaburzają homeostazę u dzieci również z powodu ich niewielkich gabarytów - małe ciałka szybciej się przegrzewają.

Jakie mogą być tego konsekwencje? Podczas upałów zarówno my, jak i nasze pociechy jesteśmy narażeni na:

• Odwodnienie

Podczas bardzo wysokich temperatur zaczynamy się intensywnie pocić, a to z kolei może prowadzić do wyraźnego spadku wody w organizmie, niezbędnego do naszego prawidłowego funkcjonowania. Przyjmowanie niedostatecznej ilości płynów w stosunku do zapotrzebowania, początkowo przebiega bezobjawowo, ale wraz z kolejnymi fazami pojawiają się konkretne symptomy. Przy ubytku 2% wody w stosunku do masy ciała mamy do czynienia z silnym pragnieniem, a przy 2-4% doznajemy suchości w ustach, bólu i zawrotów głowy, osłabienia oraz nudności. U niemowląt można dostrzec przyspieszony oddech, zmniejszoną ilość oddawanego moczu/ciemny mocz, podwyższoną temperaturę ciała oraz suchy język.

• Udar cieplny

Podczas upałów z jednoczesną ekspozycją na słońce, temperatura ciała może niebezpiecznie wzrosnąć powyżej 40,6°C. Mamy wtedy do czynienia z klasycznym udarem cieplnym, występującym najczęściej u małych dzieci oraz osób starszych. W takich okolicznościach istnieje ogromne prawdopodobieństwo dysfunkcji narządów wewnętrznych oraz układu nerwowego. W początkowych fazach przegrzania organizmu pojawiają się bolesne kurcze, a następnie nudności, złe samopoczucie, bóle i zawroty głowy.

• Poparzenia słoneczne

Długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV może doprowadzić do oparzeń I stopnia. Dochodzi wtedy do uszkodzenia naskórka, co objawia się bólem i zaczerwienieniem skóry. W skrajnych przypadkach może także dojść do oparzeń II stopnia, które obejmują zarówno naskórek, jak i skórę właściwą. W takich okolicznościach prócz rumienia, pojawiają się pęcherze z surowiczym płynem.

Jak uchronić nasze dziecko przed upałami?

Podczas wysokich temperatur warto wprowadzić w życie kilka prostych zasad, dzięki którym zapewnimy komfort naszym pociechom i uchronimy je przed uszczerbkiem na zdrowiu.

Nieprzebywanie na słońcu

Między godziną 12 a 13 odnotowuje się największe promieniowanie UV, z kolei pomiędzy 15 a 18 mamy z reguły do czynienia z najwyższymi temperaturami w ciągu dnia. W wyżej wymienionych porach warto pozostać w domu lub unikać przebywania na otwartym słońcu. Które momenty w ciągu dnia są więc rekomendowane na spacery? Podczas upałów wybierzmy godziny wczesnoporanne (do 10) lub te późnopopołudniowe (po 18).

Przyjmowanie dużej ilości płynów

Zaleca się, aby niemowlęta przyjmowały dziennie 100-190 mililitrów wody w przeliczeniu na 1 kg ciała, a maluszki między 6 a 12 miesiącem życia od 800 mililitra do 1 litra wody. Z kolei dzieci między 1-3 rokiem życia powinny wypijać około 1,25 l, 4-6 letnie pociechy 1,6 litra, a 7 i 9latki 1,75 l. Nastolatkom rekomenduje się większą ilość płynów – 10-12latkom warto podawać 2 l płynów, 13-15latkom średnio 2,15 litra, a 16-18latkom nawet 2,5 l.

Unikanie dużej aktywności fizycznej

W upalny dzień warto unikać wielogodzinnych wspinaczek górskich czy innego, intensywnego forsowania organizmu. Dlaczego? Ćwiczenia fizyczne w temperaturze powyżej 31°C zwiększają prawdopodobieństwo przegrzania i odwodnienia organizmu, a w skrajnych przypadkach nawet udaru cieplnego. Upały + wysiłek fizyczny mogę wpływać negatywnie również na serce, ponieważ gdy intensywnie się pocimy, dochodzi do nagłego spadku ciśnienia krwi. Jeżeli jednak nasze dziecko kocha ruch, zabierzmy je na basen lub na klimatyzowaną halę sportową.

Ochrona oczu

Z najbardziej intensywnym promieniowaniem mamy do czynienia na piaszczystych plażach, przy wodnistych terenach i na dużych wysokościach. Jesteśmy wtedy wyjątkowo narażeni zarówno na promieniowanie bezpośrednie, jak i to odbite od powierzchni. Należy jednocześnie podkreślić, że dla oczu najniebezpieczniejsze nie są godziny południowe, a te poranne i popołudniowe. Dlaczego? Wynika to z faktu, że słońce znajduje się wtedy na linii wzroku.

Aby uchronić narząd wzroku niemowlęcia, warto każdorazowo rozkładać budkę w wózku. Nie zapominajmy przy tym o otwarciu okienek, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza. Kompromisem pomiędzy ochroną oczu a przepływem powietrza będzie parasolka.

W przypadku kilkulatków odpowiedni będzie kapelusik z szerokim rondem lub/oraz okulary przeciwsłoneczne – koniecznie z filtrem UV 400 oraz bocznymi osłonkami. Modele z ciemnymi szkłami pozbawionymi filtra są bowiem bardzo niebezpieczne dla gałki ocznej. Powodują rozszerzenie źrenic, do których trafia duża ilość promieni, a to z kolei może doprowadzić do uszkodzenia siatkówki i plamki żółtej.

Nie zapominajmy także o prawidłowej diecie sprzyjającej wzmocnieniu bariery ochronnej oka. Źródłem drogocennych składników są zielone, żółte i pomarańczowe warzywa oraz takie owoce jak agrest, awokado, jeżyny czy nektarynki.

Ochrona głowy

Podczas wyjątkowo słonecznych, upalnych dni warto unikać ekspozycji na słońce. Jeżeli jednak jest to niemożliwe, zadbajmy o odpowiednie nakrycie głowy. Najbardziej rekomendowane są kapelusze z szerokim rondem (zarówno słomiane, jak i materiałowe) oraz czapki z daszkiem i osłoną na kark. Brak ochrony głowy i karku podczas upalnych dni może bowiem skutkować przekrwieniem mózgu i opon mózgowych oraz udarem słonecznym.

U niemowląt głowę chronimy za pomocą wcześniej wspomnianej parasolki, gondoli lub budki z przedłużką w postaci blendy przeczciwsłonecznej. Unikajmy natomiast zakrywania wózka pieluszką lub chustą, ponieważ temperatura wewnątrz potrafi wzrosnąć nawet o kilkanaście stopni. W upalny dzień jest to niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia malca.

Ochrona skóry

Upał nierozerwalnie związany jest z intensywnym słońcem. Z kolei promieniowanie UV ma wyjątkowo niekorzystny wpływ na niedojrzałą jeszcze skórę niemowląt i małych dzieci. Z tego też powodu, jeżeli przebywamy na zewnątrz, zalecanym jest smarowanie twarzy i ciałka maluchów już od 1. dnia ich życia. Najlepszą ochronę zapewnią filtry SPF 50 oraz 50+. U niemowląt i starszych smyków podatnych na alergię, polecane są naturalne filtry mineralne. Nie wnikają one bowiem w naskórek, a stanowią barierę fizyczną dla promieni UVA i UVB. Pamiętajmy przy tym, aby preparat przeciwsłoneczny nanosić co 2-3 godziny.

Lekki i przewiewny ubiór

Podczas upalnych dni zrezygnujmy z niemowlęcych pajaców i kaftaników, na rzecz lekkich body bez rękawków. Co do zasady, niemowlęta powyżej 1 miesiąca życia warto odziewać w podobną liczbę warstw, co osoby dorosłe. Ponadto zarówno niemowlętom, jak i starszym pociechom zaleca się wybierać przewiewne dziecięce ubranka uszyte z naturalnych tkanin, ponieważ włókna roślinne i zwierzęce umożliwiają prawidłową termoregulację ciała. Więcej na ten temat przeczytać można w artykule LETNIE UBRANKA DLA NIEMOWLAKA - JAK I W CO UBIERAĆ MALUSZKA LATEM.